Description
Nikos Mamangakis – Ο Ερωτόκριτος
Label: Lyra – SYLP 3501, Lyra – 3501
Format: Vinyl, LP, Album
Country: Hellas Greece
Classical, Folk, World, & Country
Μπαλλάντα Για Τρεις Φωνές Και Πέντε Όργανα
1 Μέρος Α
Μπαλλάντα Για Τρεις Φωνές Και Πέντε Όργανα
2 Μέρος Β
Manufactured By – Columbia Gramophone Company Greece Ltd.
Recorded At – ERA Studio
Cello – Σωτήρης Ταχιάτης*
Cimbalom – Γιάννης Ιωαννίδης
Contrabass – Ανδρέας Ροδουσάκης
Cover – Νίκος Κούνδουρος
Engineer – Γιάννης Σμυρναίος
Lute – Γεράσιμος Μηλιαρέσης
Lyre – Κώστας Μουντάκης
Music By, Conductor – Νίκος Μαμαγκάκης*
Voice Actor [Αρετούσα] – Βέρα Ζαβιτσιάνου
Voice Actor [Ερωτόκριτος] – Κώστας Καρράς
Voice Actor [Ποιητής] – Μάνος Κατράκης
Matte semi-textured cover.
1st cat#no on labels 2nd cat# on cover.
Matrix / Runout (Side A Label): YLP 3501 A
Matrix / Runout (Side B Label): YLP 3501 B
Rights Society: BIEM
Nikos Mamangakis
Νικόλαος Μαμαγκάκης = Nikolaos Mamagakis Greek composer. Born on March 3, 1929 in Rethymno, Crete, GreeceHe wrote music for theater, cinema & television, operas, electronic music, orchestras, song cycles, and folk music.
Βιτσέντζος Κορνάρος
Βιτσέντζος Κορνάρος [Vitsentzos Kornaros] (1553 – 1613 or 1614)Cretan artist [Poet] Born at Σητεία [Siteia], Herakleion, Crete, Greece. Husband to Μαριέττα Ζενό [Marietta Zeno], father to Ελένη Κορνάρου [Helen Kornarou] and Κατερίνα Κορνάρου [Katerina Kornarou]
The greatest and most influential writer of Cretan literature, he wrote: Ερωτόκριτος [Erotokritos] with 10.000 lyrics and «Η Θυσία του Αβραάμ»
In 1590 he moved to Χάνδακα [Handaka or Candia] which is todays Herakleion, Crete, where he married and lived. He was a member of a literary group called Accademia degli Stravaganti (Academy of the Strange Ones), which was founded by his brother and fellow writer Andrea Cornaro.
Τάσης Χριστιανόπουλος – Ερωτόκριτος/ Γιάννης Ιδομενέως – Ποιητής Α/ Φωτεινή Δάρρα – Αρετούσα/ Αγγελική Καθαρού – Νένα/ Νίκος Μαμαγκάκης – Ποιητής Β/ Renato Ripo – τσέλο/ Ανδριώτης Λευτέρης – λύρα/ Νίκος Κατριτζιδάκης – φλάουτο/ Αντώνης Λαγός – κόρνο
*******************************************************
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ
Ανάθεμά σε έρωτα, δειλέ, πίβουλε, ψεύτη,
Όπου σε σένα η ζήση μου κι η νιότη μου εμπερδεύτη
Έρωτα αδικοκριτή φύτρο καταραμένο
Που άφησες και σκλάβωσες το νου μου του καημένου
Που μ’έπιασες μ’επιβουλιά στα δίκτυα τα δικά σου
Ανάθεμά σε έρωτα μ’αυτή την απονιά σου
Ήστραψεν η Ανατολή κι εβρόντηξεν η Δύση
Όντε τα χείλη του ήνοιξε για να ‘ποχαιρετήσει
Και το παλάτι σείστηκε εκ τον πόνο που εγροίκα
Όντε τα χέρια πιάσασι κι αποχαιρετιστήκαν
Δεν έχουν στόμα να το πουν, χείλη να το μιλήσουν
Και μήτε μάτια να το δουν κι αυτιά να το γροικήσουν
Εμίσεψε ο Ρωτόκριτος και βιάζητον η ώρα
Μ’ένα πικρό αναστεναγμό που σείστηκεν η χώρα
Τα βάσανά του τα πολλά στα δάση τα διηγάτο
Και το λαγκάδι και βουνό συχνά τα πηλογάτο
Και πάλι όντεν εσώπαινε με την καρδιά εμίλιε
Κι ήσκυφτε με τον λογισμό την Αρετή κι εφίλιε.
**********************************************************
«Είναι το πρώτο μου έργο που κυκλοφόρησε σε δίσκο και είχε λαϊκή απήχηση. Δεν βασίζεται στο επαναληπτικό μοτίβο των 5/8, που έχει γεννήσει η αέναη εκφορά του δεκαπεντασύλλαβου του Ερωτόκριτου και που παίζεται και τραγουδιέται από τους παραδοσιακούς μουσικούς της Κρήτης. (Είναι αμιγώς παραδοσιακό και δεν ανήκει σε επώνυμο δημιουργό). Εγώ δανείστηκα μόνο το άρωμά του, δεν το έχω μεταχειριστεί ούτε μια φορά αυτούσια, αντίθετα έχω επινοήσει ένα πλήθος από νέα μοντέλα (παραλλαγές) πάνω στους δεκαπεντασύλλαβους στίχους. Σ’ αυτή την εκδοχή που την θεωρώ και την πιο επιτυχή το έργο έχει ανανεωθεί εκ βάθρων. Στο αρχικό και πολύ σπουδαίο λιμπρέτο του Παναγιώτη Μουλλά μουσικές και μορφολογικές ανάγκες μ’ έκαναν να προσθέσω πολλά νέα κομμάτια. Ο Γ. Σεφέρης στα «Ημερολόγια του ʽ64» ονομάζει όαση μια Τετάρτη που άκουσε στο σπίτι του Δοξιάδη τον Ερωτόκριτο μου αυτό, για τρεις φωνές και πέντε όργανα και σε ένα μπιλιέτο που μου ʽστειλε μου λέει «Μαμαγκάκη, το έργο σου είναι γραμμένο με γνώση και με τρόπο». Ο πολύ μεγάλος φιλόλογος, καθηγητής Στυλιανός Αλεξίου στον πρόλογό του για τον Ερωτόκριτο αναφέρει τη μπαλάντα για τρεις φωνές και πέντε όργανα καθώς και την όπερα Ερωτόκριτος – Αρετούσα το 1985 σαν τα μοναδικά μουσικά επιτεύγματα γύρω από τον Ερωτόκριτο στους τέσσερις αιώνες ζωής του έργου.»
Νίκος Μαμαγκάκης
Βιτσέντζος Κορνάρος: 470 χρόνια από τη γέννηση του δημιουργού του «Ερωτόκριτου» (video)
Ο Βιτσέντζος Κορνάρος, ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της κρητικής λογοτεχνίας γεννήθηκε στη Σητεία της Κρήτης στις 29 Μαρτίου 1553 (σε κάποιες πηγές ως ημερομηνία αναφέρεται η 26η Μαρτίου). Έργο του είναι ο Ερωτόκριτος, το εμβληματικό αυτό έμμετρο μυθιστόρημα που εξιστορεί τη ρομαντική ιστορία ανάμεσα σε δύο νέους, τον Ερωτόκριτο και την Αρετούσα.
Ο Βιτσέντζος Κορνάρος ήταν μικρότερος γιος της οικογένειας των Βενετοκρητών ευγενών του Ιάκωβου Κορνάρου και της Ζαμπέτας Ντεμέτζο. Τις πιο ασφαλείς πληροφορίες για την ταυτότητα του ποιητή, δίνει ο ίδιος στο τέλος του έργου, όπου αυτοπαρουσιάζεται: «Βιτσέντζος είν’ ο ποιητής και στη γενιά Κορνάρος, που να βρεθή ακριμάτιστος, σα θα τον παρη ο Χάρος. Στη Στείαν εγεννήθηκε, στη Στείαν ενεθράφη, εκεί ‘καμε κ’εκόπιασεν ετούτα που σας γράφει..».
Ο Βιτσέντζος Κορνάρος πέθανε στον Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) μετά τις 12 Αυγούστου 1613.
Με αφορμή τα 470 χρόνια από τη γέννηση του Βιτσέντζου Κορνάρου, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα αφιέρωμα μέσα από τη σειρά εκπομπών «Περιπέτεια ενός ποιήματος» (παραγωγή 1989, σε σενάριο-σκηνοθεσία Γιάννη Σολδάτου-Αντώνη Κόκκινου).
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ-ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ
Μέρος Πρώτο: «Από τον λαϊκό στον έντεχνο..»
Στο πρώτο μέρος του διμερούς αφιερώματος με τίτλο «Από τον λαϊκό στον έντεχνο..» παρουσιάζεται το κορυφαίο έργο της κρητικής λογοτεχνίας, όπως έχει διασωθεί στη λαϊκή μουσική παράδοση, από τον σπουδαίο λυράρη Κώστα Μουντάκη, και η μελοποίησή του από τον συνθέτη Νίκο Μαμαγκάκη.
Το κείμενο του έργου σχολιάζει στην εισαγωγή της εκπομπής ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο οποίος αναφέρεται και στην ταυτότητα του ποιητή Βιτσέντζου Κορνάρου που φέρνει ένα νέο στίγμα στην κρητική λογοτεχνία της εποχής. Ο Κώστας Μουντάκης αναφέρεται στον Ερωτόκριτο και τις 4 λαϊκές μουσικές παραλλαγές που υπάρχουν και ερμηνεύει με τη λύρα του απόσπασμα από το έργο. Στη συνέχεια, ο Νίκος Μαμαγκάκης μιλά για τη μελοποιημένη ποίηση στην Ελλάδα, για τη δυσκολία του «παντρέματος» ήχου και λόγου και για την δική του μελοποίηση του Ερωτόκριτου (με αφηγητή τον Μάνο Κατράκη). Προβάλλονται πλάνα από την όπερα του Ν.Μαμαγκάκη «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» από την Ρωμαϊκή Αγορά (εκδήλωση στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Αθήνα-πολιτιστική πρωτεύουσα, 1985), ενώ περιλαμβάνεται τέλος, η ερμηνεία του Ερωτόκριτου από τον Γιώργο Ζωγράφο.
Ημερομηνία προβολής εκπομής: 9/02/1989
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ – ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΝΤΕΧΝΟΣ…ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ
Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος με τίτλο «Έντεχνος..Νίκος Μαμαγκάκης», εστιάζει στη μελοποίηση του Ερωτόκριτου από τον Νίκο Μαμαγκάκη. Προβάλλονται αποσπάσματα από την όπερα «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» που παρουσιάστηκε στην Ρωμαϊκή Αγορά (στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Αθήνα-πολιτιστική πρωτεύουσα, 1985), στην οποία τραγουδούν οι Σπύρος Σακκάς, Νένα Βενετσάνου, Σαβίνα Γιαννάτου. Στην εκπομπή ερμηνεύουν ακόμη, απόσπασμα από τη μελοποίηση του Ερωτόκριτου-σε πλάνα κινηματογραφημένα για την εκπομπή – οι Γιάννης Σαμσιάρης και Πάνος Ζαχαρόπουλος.
Ο ίδιος ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης μιλά για την δημιουργία της συγκεκριμένης όπερας, ενώ σχολιάζει τη μελωδική και ρυθμική μορφή του Ερωτόκριτου και την εξέλιξή του από τον Ν.Μαμαγκάκη και ο Μάνος Μουντάκης. Για το κείμενο του Ερωτόκριτου μιλούν: ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο οποίος υπογραμμίζει πως ο Ερωτόκριτος είναι γραμμένος για να διαβάζεται, είναι από τη φύση του ένα είδος ακροάματος, και αναφέρεται στην ιστορία των παραστάσεων του έργου, από τις πρώτες λαϊκές διασκευές, έως και την διασκευή του Αμφι-θεάτρου, και ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο οποίος αναφέρεται στη γλώσσα του κειμένου. Απόσπασμα από το κείμενο του Ερωτόκριτου διαβάζει τέλος, η Έφη Βενιανάκη.
Ημερομηνία προβολής εκπομής: 16/02/1989
Σενάριο-σκηνοθεσία:
Αντώνης Κόκκινος-Γιάννης Σολδάτος
